Unia bestrijdt verschillende vormen van discriminatie in heel België. Als ze optreedt, is dat altijd en alleen in het kader van de wet. De opdrachten van Unia staan zwart op wit beschreven in een Belgische wet uit 1993, die zelf op een internationaal verdrag uit 1965 is gebaseerd.

Haar opdrachten werden in 2013 uitgebreid naar de gewesten en de gemeenschappen door een samenwerkingsakkoord ondertekend door de federale overheid, de gewesten en de gemeenschappen. Sinds de oprichting van het Vlaams Mensenrechteninstituut in 2023 behoren de Vlaamse bevoegdheden niet meer tot het opdrachten van Unia.  

Unia staat ook in voor de uitvoering, de bescherming en de follow-up van de toepassing van het VN-verdrag inzake de Rechten van Personen met een Handicap. De federale overheid, de gewesten en de gemeenschappen hebben Unia aangewezen als onafhankelijk mechanisme.